รีวิว The Nightmare Before Christmas
วันนี้จะมาเเนะนำการ์ตูนผี ภาพยนตร์อนิเมชั่น Stop-Motion เรื่องที่น่าจะโด่งดังสุดในโลก มักออกฉายซ้ำทุกๆ Halloween ดัดแปลงจากบทกวีของ Tim Burton แต่เพราะติดสัญญาต้องกำกับ Batman Returns (1992) จึงมอบหมายให้เพื่อนสนิท Henry Selick สานต่องานแทน ด้วยสไตล์ German Expressionism เด็กๆอาจฝันร้าย ส่วนผู้ใหญ่จะอึ้งทึ่งกับความงามทางศิลปะ, “ต้องดูให้ได้ก่อนตาย” ดูได้ที่ ดูหนัง
เมื่อพูดถึงเทศกาล Halloween มักมีภาพยนตร์ 2 เรื่องที่ใครๆมักระลึกถึง
Halloween (1978) ของผู้กำกับ John Carpenter เพราะชื่อหนังตรงกับชื่อเทศกาลที่สุดแล้ว แต่ขอยกไว้เขียนปีถัดๆไปแล้วกัน (ให้ช่วงเทศกาลนี้ปีอื่นมีอะไรให้เขียนถึงบ้าง),
อีกหนึ่งคืออนิเมชั่น Stop-Motion ในตำนาน The Nightmare Before Christmas (1993) แม้ชื่อจะชวนให้สับสนกับวันคริสต์มาส แต่นี่คือภาพยนตร์แห่งเทศกาล Halloween แถมดูได้ทั้งครอบครัวในค่ำคืนแห่งการระลึกถึงความตาย
ขอเท้าความถึงต้นกำเนิดเทศกาลสักหน่อยก่อนแล้วกัน, Halloween ในคริสต์ศาสนา นิกายคาทอลิก เพี้ยนมาจากคำ All Hallows Eves (Hallow + Eve = Halloween) โดยคำว่า Hallow แปลว่า ทำให้ศักดิ์สิทธิ์, สิ่งศักดิ์สิทธิ์, ผู้ศักดิ์สิทธิ์, นักบุญ ฯ ดังนั้น All Hallow Eve จึงแปลว่า วัน(ก่อน)สมโภชนักบุญทั้งหลาย มักคู่กับ Christmas Eve ซึ่งแปลว่า วัน(ก่อน)สมโภชพระคริสต์ หรือค่ำคืน(ก่อน)คริสต์มาส
วันฮาโลวีนของทุกปี จะตรงกับวันที่ 31 ตุลาคม เชื่อว่ามีที่มาจากวันฉลองปีใหม่ของชาวเซลท์ (Celt) ในวันที่ 1 พฤศจิกายนที่เรียกว่า Samhain ซึ่งเป็นชื่อของเทพเจ้าแห่งความตาย ซึ่งวันที่ 31 ตุลาคม
ถือเป็นวันที่มิติคนตายและคนเป็นจะถูกเชื่อมโยงเข้าด้วยกัน และวิญญาณของผู้ที่เสียชีวิตในปีที่ผ่านมา จะเที่ยวหาร่างของคนเป็นเพื่อสิงสู่ เพื่อที่จะได้มีชีวิตขึ้นอีกครั้งหนึ่ง เดือดร้อนถึงคนเป็น
ต้องหาทุกวิถีทางที่จะไม่ให้วิญญาณมาสิงสู่ร่างตน ชาวเซลท์จึงปิดไฟทุกดวงในบ้าน ให้อากาศหนาวเย็น และไม่เป็นที่พึงปรารถนาของบรรดาผีร้าย และยังพยายามแต่งกายให้แปลกประหลาด ปลอมตัวเป็นผีร้าย และส่งเสียงดัง เพื่อให้ผีตัวจริงตกใจหนีหายสาบสูญไป
ในสมัยต่อมา ชาวโรมันคาทอลิกต้องการกำจัดพิธีเฉลิมฉลองของกลุ่มชนนอกศาสนาคริสต์เหล่านี้ สันตะปาปา Gregory ที่ 4 จึงได้กำหนดวันที่ 1 พฤศจิกายนให้เป็นวันเฉลิมฉลอง All Saints Day หรือ All Hallows Day
สำหรับชาวคริสต์เพื่อระลึกถึงนักบุญ และผู้ที่เสียชีวิตไปแล้ว แต่การเฉลิมฉลองในคืนวันที่ 31 ตุลาคม หรือ Hallow´s Eve ก็ยังคงอยู่มาจนถึงปัจจุบัน แต่ชื่อเรียกได้เพี้ยนไปเป็น Halloween
แต่เดิมนั้น เทศกาลฮาโลวีนจัดขึ้นในประเทศอังกฤษ ไอร์แลนด์ สก็อตแลนด์ และประเทศข้างเคียงเท่า แต่เมื่อชาวไอริช และชาวสก็อต อพยพไปตั้งหลักแหล่งในสหรัฐอเมริกาในช่วงทศวรรษที่ 1840 ก็นำเอาประเพณีนี้ไปปฏิบัติด้วย ปรากฏว่าถูกใจชาวอเมริกันทุกเชื้อชาติ จึงปฏิบัติตามกันอย่างจริงจังตลอดมา กลายเป็นเทศกาลประจำชาติจนทุกวันนี้ เว็บดูหนังออนไลน์ฟรี 24 ชั่วโมง
กิจกรรมในวันฮาโลวีน เน้นเพื่อความสนุกสนานเป็นหลัก
เด็กๆ จะแต่งกายเป็นภูตผีปีศาจพากันชักชวนเพื่อนฝูงออกไปงานฉลอง เรียกว่า การเล่น Trick or Treat (หลอกหรือเลี้ยง) เดินเคาะประตูขอขนมตามบ้าน,
นอกจากนี้ยังมีการนำแอปเปิ้ล กับเหรียญชนิดหกเพนซ์ใส่ลงในอ่างน้ำ หากใครสามารถแยกแยะของสองอย่างนี้ออกจากกันได้ด้วยการใช้ปากคาบเหรียญขึ้นมา และใช้ส้อมจิ้มแอปเปิลให้ติดเพียงครั้งเดียว ถือว่าผู้นั้นจะโชคดีตลอดปีใหม่ที่กำลังมาถึง
ทางด้านสาวอังกฤษสมัยก่อนจะออกไปหว่านและไถกลบเมล็ดป่านชนิดหนึ่งในยามเที่ยงคืนของวันฮาโลวีน พร้อมกับเสี่ยงสัตย์อธิษฐานด้วยการท่องคาถาว่า ‘เจ้าเมล็ดป่านที่ข้าหว่านจงช่วยบันดาลให้ผู้ที่จะมาเป็นคู่ชีวิตของข้าปรากฏตัวให้เห็น’ หลังจากนั้นลองเหลียวมองผ่านบ่าด้านซ้ายของตนเองดู ก็จะได้เห็นนิมิตเรือนร่างของผู้ที่จะมาเป็นสามีในอนาคตของตน
ด้วยความตั้งใจให้เป็นหนังสั้น หรือฉายรายการพิเศษทางโทรทัศน์ แต่พอ Disney นำไปพิจารณากลับขึ้นหิ้งไว้ เพราะรู้สึกว่า ‘too weird’ แปลกประหลาดเกินไป ไม่นานจากนั้น Burton ก็ถูกไล่ออก ทำให้เขาไปสร้าง Beetlejuice (1988) กับ Batman (1989) ให้ Warner Bros. จนประสบความสำเร็จล้นหลาม
เพราะความที่พัฒนาโปรเจคนี้ไว้กับ Disney ทำให้ลิขสิทธิ์มิอาจเปลี่ยนมือได้ Burton หลังจากสร้างชื่อให้กับตัวเอง จึงต้องการหวนกลับมาสานต่องาน ยื้อจนผู้บริหารยินยอมตกลง แต่นำไปฝากฝังกับ Touchstone Pictures (สตูดิโอลูกของ Disney) เพราะไม่อยากติดโลโก้ Disney หน้าหนัง กลัวว่าจะมืดหม่นน่ากลัวเกินไปสำหรับเด็ก ‘too dark and scary for kids’
รีวิว The Nightmare Before Christmas
ตำนานที่เกี่ยวกับฟักทอง เป็นเรื่องเล่าพื้นบ้านของชาวไอริช กล่าวถึง แจ๊กจอมตืด (Stingy Jack) ซึ่งเป็นนักเล่นกลขี้เมา วันหนึ่งหลอกล่อปีศาจขึ้นไปบนต้นไม้และเขียนกากบาทไว้ที่โคนต้นไม้ ทำให้ปีศาจลงมาไม่ได้ ไปดูกันเลยที่ เว็บดูหนังฟรี
จากนั้นเขาได้ทำข้อตกลงกับปีศาจ ‘ห้ามนำสิ่งไม่ดีมาหลอกล่อเขาอีก’ แล้วเขาจะปล่อยปีศาจลงจากต้นไม้ เมื่อแจ๊กตายลง เขาปฏิเสธที่จะขึ้นสวรรค์ เพราะเขามีความคิดไปในทางของความชั่วร้าย ขณะเดียวกันก็ปฏิเสธที่จะลงนรก
เพราะเขาได้ทำข้อตกลงกับปีศาจไว้ ปีศาจจึงให้ถ่านที่กำลังคุแก่เขา เพื่อให้เขาใช้นำทางไปในทางที่มืดมิด และหนาวเย็น และแจ๊กได้นำถ่านนี้ใส่ไว้ในหัวผักกาดเทอร์นิพที่ถูกเจาะให้กลวง เพื่อให้ไฟลุกโชติช่วงได้นานขึ้น ชาวไอริชจึงแกะสลักหัวผักกาด (Turnip)
และใส่ไฟในด้านใน อันเป็นอีกสัญลักษณ์ของวันฮาโลวีน เพื่อระลึกถึง ‘การหยุดยั้งความชั่ว’ เพื่อส่งผลบุญให้กับญาติผู้ล่วงลับ และพิธีทางศาสนาเพื่อทำบุญวันปีใหม่ แต่เมื่อมีการฉลองฮาโลวีนในสหรัฐอเมริกา ชาวอเมริกันพบว่าฟักทองหาง่ายกว่าหัวผักกาดมาก จึงเปลี่ยนมาใช้ฟักทองแทน
Timothy Walter Burton (เกิดปี 1958) ผู้กำกับ/โปรดิวเซอร์ นักเขียน/นักวาดสัญชาติอเมริกา เกิดที่ Burbank, California ครอบครัวเป็นเจ้าของกิจการร้าน Gift Shop มีของเล่นมากมาย ทำให้ Burton นิยมชมชอบเล่นกล้องถ่ายภาพทำหนังสั้น
สร้างสรรค์สิ่งประดิษฐ์นำมาทำเป็น Stop-Motion อนิเมชั่น โตขึ้นเข้าเรียน California Institute of the Arts ศึกษา Character Animation (CalArts) จบออกมาสมัครงานที่ Walt Disney ทำงานเป็น animator วาดภาพ storyboard ออกแบบ concept artist ให้กับอนิเมชั่นเรื่อง The Fox and the Hound (1981), Tron (1982), The Black Cauldron (1985) ฯ
ระหว่างอยู่ที่ Disney ยังมีโอกาสสร้างอนิเมชั่น/Stop-Motion ขนาดสั้น อาทิ Vincent (1982), Frankenweenie (1984) ฯ จนได้รับโอกาสกำกับภาพยนตร์ขนาดยาวเรื่องแรก Pee-wee’s Big Adventure (1985)
นับตั้งแต่ความสำเร็จของ Vincent (1982) ทำให้ Tim Burton แต่งกวีความยาว 3 หน้ากระดาษตั้งชื่อว่า The Nightmare Before Christmas (1982) ได้แรงบันดาลใจจากช่วงชีวิตวัยเด็ก ที่พอถึงช่วงเทศกาลสิ้นปีทีไร ห้างสรรพสินค้ามักจำหน่ายวางขายของ Halloween ควบคู่กับ Christmas ไปพร้อมๆกัน แล้วถ้ามีคนหยิบสลับ ซื้อผิด มันคงน่าขบขันไม่น้อย ไปรับชมที่ ดูหนังฟรี
ความรู้สึกหลังดู
สำหรับตัวละครที่ผมชอบสุด คือ Mayor (พากย์เสียงโดย Glenn Shadix) นายกเทศมนตรีเมือง Halloween Town ผู้มีสองหน้าในคนเดียว Two-Faced คือหน้ายิ้ม (Happy) กับหน้าเศร้า (Sad) [แต่เหมือนหน้าโกรธมากกว่า] นี่เป็นการสะท้อนตัวตนของนักการเมือง/ผู้นำสังคม ที่เดี๋ยวดีเดี๋ยวร้าย สวมหน้ากากไม่รู้หน้าไหนเป็นตัวจริง ดูหนังออนไลน์ฟรี 2022
แถมรูปร่างอ้วนป้อม ลงพุง (ท่าทางคงจะกินจุน่าดู) มีแมงมุมติดปกเสื้อ (มักคอยชักใยอยู่เบื้องหลัง) เอาจริงๆไม่ได้มีความคิดอ่านอะไรเป็นของตัวเอง มักเออออคล้อยตาม Jack อยู่เสมอ
ดิมนั้นเสียงพากย์จะมี Prologue/Epilogue ของ Sir Patrick Stewart อยู่ด้วย แต่ถูกตัดออกไป กระนั้นในอัลบัมเพลงประกอบ ได้มีการใส่เสียงบรรยายนี้เข้ามาด้วย
ต้องบอกเลยว่าเสียงพากย์ของ Stewart ลีลาแบบว่าสุดๆเลย เล่นเสียงสูงต่ำ หนักเบา ได้จังหวะอย่างลงตัว ทรงพลัง
โปรดักชั่นเริ่มต้นกรกฎาคม 1992 ที่ San Francisco, California ด้วยทีมงาน 120 คน สร้างฉาก 20 Sound Stages ประกอบหุ่น 227 ตัว ด้วยความเร็วภาพที่ใช้คือ 24 fps (24 ภาพต่อวินาที) รวมๆแล้ว 76 นาที ต้องถ่ายภาพทั้งหมด 109,440 ช็อต ดูหนังออนไลน์ฟรี 2021 เต็มเรื่อง พากย์ไทย
สไตล์ของการออกแบบ มีลักษณะคล้ายกับ German Expressionism รับอิทธิพลจากสองนักวาดการ์ตูนชื่อดัง Ronald Searle และ Edward Gorey สังเกตว่าพื้นดิน, ภูเขา, ต้นไม้ จะมีลวดลายผืนผิว Texture เป็นเส้นขีดต่อเนื่องยาวๆ นี่ให้สัมผัสคล้ายกับ Living Illustration
ตัวอย่างผลงานของ Ronald Searle (1920 – 2011) ศิลปิน นักวาดการ์ตูนล้อเลียนสัญชาติอังกฤษ
Edward Gorey (1925 – 2000) นักเขียนและนักวาด Illustrated Book โดดเด่นมากเรื่องภาพ pen-and-ink ราวกับเคลื่อนไหวได้ หากชื่นชอบการรีวิวของเรา อย่าลืมติดตามการรีวิวของเราด้วยนะมาดูกันเลย!! เว็บรีวิวหนัง
